จัดฟันบางนา: อาหารมีความสำคัญต่อสุขภาพช่องปากของเด็กอย่างไรสุขภาพช่องปากที่ดีนั้น หลายคนอาจจะคิดถึงแค่เพียงฟันที่เรียงตัวสวยงามเมื่อยิ้ม แต่รู้หรือไม่ว่าช่องปากนั้นยังรวมไปถึง เหงือก ลิ้น ระบบประสาท กระพุ้งแก้ม กล้ามเนื้อที่คอยบดเคี้ยวอาหารยังรวมไปถึงข้อต่อและขากรรไกร เพื่อให้มีการรับประทานที่มีประสิทธิภาพ อวัยวะทั้งหลายเหล่านี้ล้วนทำงานสอดคล้องกัน ดังนั้นการมีสุขภาพช่องปากที่ดีนั้นไม่ได้หมายถึงการที่ไม่มีโรคเกี่ยวกับฟันเท่านั้นแต่หมายถึงภาวะที่ปราศจากโรคของฟันเหงือกและอวัยวะอื่น ๆที่เกี่ยวข้องกับระบบการบดเคี้ยว ไม่มีการเจ็บ ไม่ปวด รวมไปถึงความผิดปกติอื่น ๆ เช่นกรณีแผลในช่องปากหรือมีหนอง การมีกินปากหรือแม้กระทั่งเนื้องอกต่าง ๆในช่องปาก
ซึ่งการมีสุขภาพช่องปากที่ดีจะส่งผลทำให้คุณภาพชีวิตดีด้วย นั่นก็คือการรับประทานอาหารได้อย่างปกติและมีความสุข ซึ่งจะทำให้เจริญอาหารและมีสุขภาพที่ดี เราจะต้องทำอย่างไร เพื่อให้มีสุขภาพช่องปากและฟันที่ดี หลักๆคือต้องอาศัยความใส่ใจรักษาความสะอาดของช่องปากให้ได้ นั่นคือการแปรงฟันด้วยยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์อย่างน้อยวันละ 2 ครั้งและใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ รวมถึงในเรื่องของอาหารกันกินด้วย ควรจะใส่ใจเรื่องอาหาร เช่น ไม่ควรรับประทานอาหารที่มีลักษณะเหนียวและแข็งบ่อย เนื่องจากว่าช่องปากจะต้องทำงานหนักซึ่งอาจจะมีผลทำให้ขากรรไกรมีการปวดได้ ยังไม่รวมถึงทำให้ฟันสึกกร่อน และที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือพฤติกรรมการรับประทานอาหารจุกจิก ทำให้ฟันของเราน่าสัมผัสอาหารบ่อยขึ้นอาจจะส่งผลทำให้ปวดหัวมีโอกาสผุมากขึ้น
ในวัยเด็กนั้นต้องการพลังงานมากเป็นพิเศษ จึงมักจะหิวบ่อยและต้องการกินอาหารว่างและขนมในระหว่างมื้ออาหาร ซึ่งของว่างเหล่านั้นเป็นตัวการสำคัญที่เป็นเหตุทำให้เกิดฟันผุ ของว่างขนมเหล่านี้ไม่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายแต่กลับมีผล เสียต่อฟัน ทำให้เกิดโรคฟันผุ นอกจากนี้การที่ร่างกายได้รับน้ำตาลมากเกินไปในช่วงก่อนอาหาร จะเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดชั่วคราว เป็นผลทำให้ไม่อยากอาหารและกินอาหารได้น้อยกว่าปกติ ทางเลือกอื่นสำหรับสำหรับเด็ก ซึ่งทราบดีว่าต้องการอาหารประเภทโปรตีนมาก และอาหารประเภทโปรตีนนี้ไม่มีผล ต่อฟันเสียด้วย คุณเริ่มต้นเสริมสร้างอุปนิสัยในการเลือกรับประทานอาหารที่มีประโยชน์แก่เด็กในวัยนี้เช่น ปลาหมึก หมูปิ้ง ลูกชิ้น น่องไก่ย่าง เพื่อทดแทนอาหารประเภทแป้งและน้ำตาลดังกล่าว
นอกจากนี้อาหารประเภทถั่วชนิดต่าง ๆ เช่น ถั่วลิสง ถั่วปากอ้าทอด ข้าวโพดฝักจะไม่ทำให้เกิดฟันผุแล้ว การใช้ฟันทำหน้าที่บทเคี้ยวอาหารตามสมควรในการกินอาหารโปรตีนเหล่านี้ยังเป็นการบริหารเหงือกและฟัน เป็นการกระตุ้นการงอกของฟันถาวร ในรายที่กำลังจะมีการผลัดฟันน้ำนม อาหารเหล่านี้ยังกระตุ้นการเจริญเติบโตของขากรรไกรและใบหน้าให้ได้สัดส่วน ซึ่งอาจจะมีผลในการลดสภาวะฟันเกซ้อนได้ในบางกรณี นอกเหนือไปจากการป้องกันโรคฟันผุด้วย
จะเห็นได้ว่าอาหารเนื่องจากมีผลต่อร่างกายทั้งระบบแล้วยังมีผลต่อสุขภาพในช่องปาก โดยเฉพาะต่อฟันในเด็ก ยังพบว่าอาหารฟันและสุขภาพทั่วไปนั้นมีความเกี่ยวข้องกันเป็นวัฏจักร หรือวงจรที่เป็นประโยชน์ให้คุณต่อร่างกายได้แก่ ฟันดี ไม่ผุ เคี้ยวอาหารได้ดี ร่างกายจะได้รับสารอาหารครบถ้วน ถูกต้อง เหมาะสมร่างกายจึงแข็งแรงเติบโต แต่ถ้าหากเป็นวัฏจักรที่เป็นโทษ กล่าวคือฟันผุ ปวดฟัน ไม่อยากเคี้ยวอาหารทำให้ได้รับอาหารไม่ครบส่วน ร่างกายไม่แข็งแรงและเจริญเติบโตไม่เต็มที่
การมีสุขภาพช่องปากที่ดีนั้นควรพบทันตแพทย์ทุก ๆ 6 เดือนเพื่อให้ตรวจสุขภาพช่องปากของเรายังอยู่ในสภาวะปกติหรือไม่หากเจอปัญหาจะได้ช่วยแก้ ใครปัญหาแต่เนิ่น ๆ แต่หากปล่อยปัญหาไว้เป็นระยะเวลายาวนานบางครั้งปัญหาในช่องปากเราอาจจะไม่รู้ตัว รู้อีกทีก็สายไปเมื่อมาพบทันตแพทย์อีกครั้งนั้นอาจจะรักษายากขึ้นหรือไม่สามารถรักษาให้ฟันซี่นั้นนั้นกลับมาสู่ภาวะปกติดังเดิมได้ ผู้ปกครองสามารถรับคำปรึกษาที่คลินิก เรามีทันตแพทย์ที่เชี่ยวชาญในเรื่องสุขภาพช่องปากของวัยเด็กได้อย่างครบถ้วน
